چرا نباید از تهدیگ نان و سیبزمینی زیاد برشتهشده استفاده کنیم؟
تهدیگ سوخته و نان برشته شاید خوشمزه باشد، اما کارشناسان هشدار میدهند که مصرف مداوم آن میتواند خطر تولید مادهای سمی به نام آکریلآمید را در بدن افزایش دهد و در بلندمدت سلامت انسان را تهدید کند.
بسیاری از ایرانیها تهدیگ نان یا سیبزمینی را بخش جذاب و لذیذ غذا میدانند، اما تحقیقات نشان میدهد که وقتی مواد غذایی نشاستهای در دمای بالا برشته یا سرخ میشوند، ترکیبات شیمیایی بالقوه مضری تولید میکنند. این مسئله به ویژه برای افرادی که هر روز یا مرتب تهدیگ مصرف میکنند اهمیت پیدا میکند.
مادهای که در این نوع غذاها تشکیل میشود آکریلآمید نام دارد. این ماده در دمای بالای ۱۲۰ تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد از واکنش بین قندها و آمینواسیدهای موجود در غذا تولید میشود و بیشتر در نان، سیبزمینی سرخشده و غلات برشته دیده میشود.
مطالعات روی حیوانات نشان دادهاند که آکریلآمید میتواند در طولانیمدت به افزایش ریسک ابتلا به سرطان منجر شود. هرچند تحقیقات روی انسانها هنوز قطعی نیست، اما سازمان بهداشت جهانی و مؤسسات معتبر غذایی، این ماده را به عنوان ترکیبی بالقوه سرطانزا معرفی کردهاند.
تهدیگ سوخته نه تنها آکریلآمید بیشتری دارد، بلکه مصرف مکرر آن میتواند باعث مشکلات گوارشی و التهاب در بدن شود. برشته شدن بیش از حد باعث ایجاد ترکیبات فرعی دیگری نیز میشود که برای کبد و کلیهها مضر هستند.
برای کاهش تولید آکریلآمید، کارشناسان توصیه میکنند که نان یا سیبزمینی را تا حدی طلایی و نه سوخته برشته کنید و از سرخ کردن یا برشته کردن طولانی خودداری شود. همچنین خیساندن سیبزمینی قبل از سرخ کردن میتواند تولید آکریلآمید را کاهش دهد.
انتخاب روشهای پخت سالمتر مانند بخارپز کردن، آبپز کردن یا استفاده از فر با دمای کنترلشده میتواند به حفظ طعم غذا بدون تولید مواد مضر کمک کند. این روشها به ویژه برای خانوادهها و کودکان اهمیت زیادی دارد.
در مصرف تهدیگ و نان برشته بهتر است تنوع ایجاد شود و آن را به عنوان یک خوراکی گاهبهگاه در نظر گرفت، نه بخشی از وعدههای روزانه. این کار میتواند ریسک تجمع آکریلآمید در بدن را کاهش دهد و سلامت بلندمدت را حفظ کند.
در نهایت، لذت خوردن تهدیگ لزوماً به قیمت سلامتی نباید تمام شود. با رعایت دما، زمان پخت و انتخاب مواد اولیه سالم، میتوان هم طعم خوشایند و هم سلامت بدن را حفظ کرد.
